Propolis Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Kullanılır?

Propolis Nedir?

Preboli veya arı zamkı olarak da geçen propolis, arıların petek dezenfeksiyonu için ürettikleri bir malzeme, üründür. Arılar propolisi üretirken başta iğne yapraklı ağaçlar olmak üzere pek çok bitkinin tomurcuklarından, yaprak ve saplarından, kabuklarından faydalanır. Topladığı bu maddeleri kendi polen, tükürük vb salgılarıyla birleştirdiklerinde meydana gelen değişimle propolisi oluştururlar. 

   Ürettikleri bu yeni madde kovan içindeki peteklerin steril hale gelmesini sağlar. Antibakteriyellik özelliğiyle kovan hijyenik hale gelir, reçine formunda olmasıyla da kovanı koruma görevinde rol oynar. Arılar propolis sayesinde kovanda oluşan deformasyon, çatlakları da onarırlar. Bunu ise daha çok çamgillerin reçineleriyle yaparlar. 

Propolisin Faydaları Nelerdir?

   Eski çağlardan itibaren insanlar, propolisi zengin içeriğinden dolayı şifa kaynağı olarak görmektedirler. Çoğu zaman ilaç olarak kullanmışlardır. Günümüzde yapılan araştırmalarda da insan sağlığında olumlu etkiler bıraktığı bilimsel çalışmalarla ortaya konmaktadır. Propolis çoğunlukla reçine ve mumlardan oluşur. İçeriği %50 reçine, %30 balmumu ve fenolik bileşenler, %10 aromatik yağ,%5 polen, %5 ise mineral ve vitaminlerden oluşmaktadır. İnsan sağlığında önemi her geçen gün daha da artan B, C, E vitaminlerinin yanında çinko, bakır, demir, magnezyum, kalsiyum, potasyum gibi birçok mineral de bulunmaktadır. Eksik vitamin ve minerallerimizi yerine koymak amacıyla tükettiğimiz sebze ve meyvelerde bulunan değer aralıklarından daha fazla vitamin, minerale sahip olmasıyla propolis çok güçlü bir antioksidan özelliğe sahiptir.

   Birçok özelliğiyle adını her geçen gün daha sık duyduğumuz propolisin faydaları ise şunlardır;

- En başta hastalıklara karşı direnç mekanizmamız olan bağışıklık sistemimizi güçlü tutar.

- Antibakteriyel, antienflamatuar özelliğiyle hastalıkları önleme ve tedavi edici özelliği vardır.

- Mantar enfeksiyonları, sivilce problemleri, egzama gibi cilt sorunlarıyla savaşmada etkilidir. 

- Ağrı kesici özelliği vardır.

- Vücutta oluşan herhangi bir diş eti iltihabı, boğaz ağrısı gibi sorunların tedavisinde kullanılır.

- Kan basıncını düşürdüğü bilinen propolis kalp damar sağlığı içinde önem arz eder. Kolesterol seviyelerini dengelediği bilinmektedir.

- Kan şekerini düşürmede etkili olmasının yanı sıra karaciğer işlevlerini destekler, üriner enfeksiyonları giderir.

- Belirli kanser tedavilerinde rol oynadığı öne sürülmektedir. Kanser hücrelerinin oluşum ve yayılımını engellemek gibi olumlu etkilere sahiptir.

- Soğuk algınlığı, grip gibi mevsimsel rahatsızlıkların iyileşmesinde destek olduğu belirlenmiştir.

Propolis Nasıl Kullanılır?

   Yeni bir ürünle tanışıldığında en merak edilen şeylerden birisi de nasıl ve ne kadar kullanılması gerektiğidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi propolis, arıların kovanı korumak amacıyla ürettikleri maddedir. Kovandan alındığı halinde içerisinde yüksek miktarda balmumu , kovana ulaşmaya çalışan parazit ve bakteriler mevcuttur. Bu sebeple kovandan alındığı ilk haliyle kullanılması mümkün değildir. İnsanların kullanımına sunulmadan önce çeşitli işlemlerden geçerek balmumu ve zararlı maddelerden ayrıştırılır.

   Günümüzde piyasada propolis çeşitli formlarda satılmaktadır. Bu ürünlere eczanelerden ulaşmak mümkündür. Her üründe olduğu gibi propolis alırken de merdiven altı yerlerden ve bilmediğimiz bir satıcıdan almamaya dikkat edilmelidir.

Propolis çeşitleri ve önerilen kullanım şekilleri ise şöyledir;

- Damla formundaki propolislerin yetişkinler için günde 20 damla, çocuklar için 10 damla kullanılması uygun görülmüştür. 2 yaş altındaki çocukların kullanması uygun değildir. Ancak çocukların kullanacağı propolis içeriği ağırlıklı olarak sudan oluşmalıdır. Etken maddesi azaltılarak su bazlı formüle edilmiş olmasına dikkat edilmelidir.

- Suda çözünen formdaki propolisler ise su dışında herhangi bir sıvıyla (süt, meyve suyu vb) karıştırılarak kullanılmalıdır. 

- Suda çözünmeyen katı veya toz halindeki propolisler bazı gıdalarla karıştırılarak tüketilir. Bal, yoğurt, pekmez, ekmek birlikte tüketilmesi önerilen ürünlerdir.

- Sprey formda propolisler de bulunmaktadır. Bunlar daha çok boğaz enfeksiyonlarında, ağız ve diş eti problemlerinde kullanımı uygun görülmektedir. Ancak bu noktada da kullanırken doktorunuzun önerisine uymanız gerekmektedir. 

- Kapsül veya tablet şeklinde bulunan propolisler daha çok bağışıklığı güçlendirmek ve uyku problemlerini azaltmak amacıyla kullanılır. Önerilen doz sabah-akşam 1 olmak üzere günde 2 tanedir. Ancak 11 yaş altı çocuklarda kullanılması uygun değildir.

- Şurup olarak tüketilebilen propolis destekleri de mevcuttur. Bunlar ise öksürük ve ağız içi yaraların tedavisinde kullanılır.

- Krem yapısındaki formu ise cilt enfeksiyonları ve hafif yanıkları tedavi amacıyla kullanılır. Ayrıca şeker hastalarında ayaklarda oluşan yaraların iyileşmesini hızlandırdığı bilinmektedir. 

Tavsiye Link:Kestane Balı Nedir?

Tavsiye Link:Bal Alırkın Nelere Dikkat Etmeliyiz?